امروز در خدمت شما عزیزان با موضوع پیش دبستانی کودکان اوتیسم خواهیم بود.

این پژوهش با هدف شناخت وآگاهی همه جانبه در مورد بیماری اوتیسم و به منظور کمک ویاری رساندن به این قشر از جامعه گرد آوری شده است .

                                            (برای مشاهده انیمیشن‌های آموزشی کلیک نمایید)

کودکان اوتیسم برخلاف تصور عموم اگر تحت آموزش های درست وبا تحت نظر قرار گرفتن به موقع توسط متخصصین باشند می توانند به زندگی عادی ادامه دهند. 

باتوجه به این معقوله دراین مقاله به برخی از مراکز پیش دبستانی ودرمانی این بیماران اشاره شده است ،همچنین به طور کامل در مورد این نوع بیماری توضیح وبه برخی ازسئوالات زیر جواب می دهد.
1)اوتیسم چیست ؟
2)آیا اوتیسم درمان دارد؟
3)آیا اوتیسم یک اختلال ژنتیکی است؟
4)چگونه یک کودک دارای اوتیسم را به آموزش علاقمند کنیم؟
5)افراد اوتیسم از لحاظ هوش به چند دسته تقسیم می شوند؟

این مقاله قصد دارد درمورد یکی از بحث برانگیزترین اختلالات رشدی (اختلال طیف اوتیسم )رابررسی کند.اختلال اوتیستیک یا درخودمانده ، نوعی اختلال پیچیده در رشد (درروابط اجتماعی )است که با رفتارهای ارتباطی وکلامی غیر طبیعی مشخص می شود .این اختلال بررشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی ومهارت های ارتباطی نأثیر می گذارد.

لازم به ذکر است به دلیل گستردگی علائم بیماری، آن را اختلال طیف اوتیسم (ASD) می نامند.
این علائم در سنین پایئن وزیر سه سالگی بروز می کند .این اختلال در پسران شایع تر از دختران است .در ایران از هر 150نوزاد ،یک کودک مبتلا به اختلال اوتیسم می شود.

کودکان مبتلا به طیف اوتیسم دارای مشکلاتی در زمینه ارتباط برقرار کردن هستند.آن ها در درک افکار واحساس دیگران به خود مشکل دارند ونمی توانند احساسات خود را بوسیله ی کلمات یا حرکات، حالات چهره ولمس کردن بیان کنند.

کودکان مبتلا به(ASD) با حساسیت بالا،ممکن است با شنیدن صداها،لمس کردن،بوها یا مشاهده صحنه هایی که برای دیگران طبیعی است ،دچار مشکل شده وحتی درد بکشند.

کودکان اوتیسمی ممکن است دارای حرکات بدنی تکراری وتقلیدی مانند تکان خوردن مداوم ،قدم زدن یا حرکات تکراری دست باشند.

تحقیقات نشان می دهد که مداخله زود هنگام منجر به نتایج مثبت در زندگی بعدی برای مبتلایان به اوتیسم می شود .
علايم بیماری رابشناسید ،شناسایی اولیه می تواند زندگی راتغییر دهد.

برخی از علائم بیماری اوتیسم را در اینجا بیان می‌کنیم:

1)کمبود یا تأخیر در زبان گفتاری
2)استفاده مکرراز زبان /یا روش های حرکتی(به طور مثال :چرخیدن به دور خود)
3)کوچک یا نبود ارتباط چشمی
4)عدم علاقه به روابط با همسالان
5)تثبیت مداوم روی قسمت هایی از اشیاء
6)عدم برقراری ارتباط وتعامل با افراد دیگر
7)رفتارهای تکراری وخشک
8)کارهای عجیب وغریب انجام می دهند
9)بصورت ژنتیکی دچار نقص هستند
10)گاهی اوقات دچار تشنج می شوند
11)در خوابیدن دچار اختلال ومشکل هستند
12) معمولا میل به خوردن چیزهای غیرخوراکی دارند. مانند: خاک و گل و گچ و ...
13) وقتی با آنها صحبت می‌شود به نظر می‌رسد که حرفهای ما را متوجه نمی‌شوند و نمی‌فهمند
14) تمرکز زیادی روی چیزی ندارند و در واقع به شکلهای خاصی تمرکز می‌کنند
15) بیشتر دوست دارند تنها باشند و تنهایی بازی کنند
16) نسبت به هر نوع تحریکی واکنش نشان می‌دهند
17) در برابر درد واکنشهایی که نشان می‌دهند غیرمعمول است
18) واکنش آنها نسبت به ترس متفاوت است
19) به خودشان گاهی آسیب می‌زنند
20) معمولا کودکان طیف اتیسم تا دو سالگی قادر به صحبت نیستند
21) برای رسیدن به خواسته‌ها و نیازهایشان به جای اشاره به آن شیء، دست والدین را گرفته و به سمت وسیله مورد نظر می‌برند.
22) معمولا روی پنجه پا راه می‌روند یا بال بال می‌زنند. دور خود می‌چرخند و به صدای بلند یا کوتاه حساسیت نشان می‌دهند.
23) کلمات یا جملاتی که از تلویزیون یا دیگران می‌شنوند را مدام تکرار می‌کنند
24) کلمات را شکسته بیان کرده و مانند ربات صحبت می‌کنند
25) کودکان مبتلا به اتیسم معمولا "من" نمی‌گویند
26) تشخیص اتیسم در بدو تولد تقریبا غیرممکن است
27) ارتباطی که بین آنها و دیگران برقرار می‌کنند معمولا یک طرفه است
28) کودکان مبتلا به اتیسم عاشق چرخیدن پنکه و لباسشویی و چیزهایی که می‌چرخند، هستند
29) وقتی نامش را صدا می‌زنیم به آن عکس العمل خاصی نشان نمی‌دهند. در 16 ماهگی یا هنوز کلمه ای را بیان نمی‌کنند یا تعداد آن بسیار محدود است. در 24 ماهگی هنوز نمی‌توانند عبارتهای دو کلمه‌ای معنادار به کار ببرند.

ممکن است در سن های مختلف:‌

•کلام یا مهارت اجتماعی که کسب کرده‌اند را از دست بدهند
•از تماس چشمی پرهیز کنند
•معمولا تنهایی را ترجیح می‌دهند
•احساسات دیگران را به خوبی نمی‌شناسند
•تحول زبان آنها با تأخیر ایجاد می‌شود
•در مورد کلام و بیانی  که به کار می‌برند بیشتر تکرار عبارات و کلمات دیگران است
•از هیچ تغییری در زندگی استقبال نمی‌کنند
•علایق محدود با رفتارهای تکراری دارند
•به هر نشانه ای مثل صدا و مزه و بو و ..... واکنش شدید نشان می‌دهند.

آیا اوتیسم درمان دارد؟

تا کنون هیچ روش قطعی‌ای برای درمان مبتلایان به اوتیسم یافته نشده‌است. کارآمدترین روش درمانی، توانبخشی است.برای آنکه بتوانیم به کوددکان مبتلا به اوتیسم بهترین کمک را ارائه بدهیم ، باید حتمأمواردی را در نظر بگیریم:
1.کودک حتمأ تحت نظر یک روانپزشک اطفال و متخصص مغز واعصاب باشد.
2.به طور مرتب تحت خدمات گفتار درمانی وکاردرمانی قراربگیرد.
3.والدین ومربی های کودک حتمأ در جهت رشد وتقویت مهارت های ارتباطی از طریقه مطالعه کتاب ها ومقالات روز دنیا باشند.

4.کودک توسط کارشناسان کاردرمانی وبه طور مرتب ارزیابی وضعیت حسی -حرکتی وذهنی قرار بگیرد.

5.در درمان کودک از علاقه مندی های اومانند موسیقی درمانی ،نقاشی ،قصه گویی وراهکارهایی برای ارتباط با کودکان اوتیسم استفاده شود.

لازم به ذکر است با توجه به اینکه علت اوتیسم هنوز شناخته شده نیست اما دلایل احتمالی زیادی مانند مشکلات ژنتیکی وعوامل محیطی می تواند در بروز اوتیسم نقش داشته باشد.

لذا درمان زود هنگام توسط برخی درمان های رفتاری، شناختی وارتباطی بسیار سازمان یافته می تواند به طور چشم گیری به کودکان مبتلا به اوتیسم کمک کند. برنامه های آموزشی مدرسه محور که مخصوص ایجاد خلاقیت اوتیسم طراحی می شوند به عملکرد فکری آن ها کمک بسیاری خواهد کرد .

امروزه مراکز مختلفی با حمایت بنیاد بیماریهای خاص راه اندازی شده است که در کنار خدماتی چون: گفتاردرمانی، بازی درمانی و ... پیش دبستانی و دبستان مخصوص کودکان دارای اتیسم نیز فعال است.

این مجموعه ها سیستم آموزشی و پژوهشی استاندارد دارند که همه امکانات و لوازم آن خاص و هدفدار است.
در زمینه آموزش پیش دبستانی، شیوه‌نامه جدیدی برای کودکان طیف اتیسم اعلام شده است. 

براساس مقررات مندرج در آن، دانش آموزان طیف اتیسم در کلاس یا مدارس ویژه از طریق آزمونهای غربالگری و تشخیصهای ویژه مورد ارزیابی قرار گرفته و به مراکز درمانی ارجاع داده می‌شوند. 

این کودکان می‌توانند در مدارس استثنایی که داراری کلاسهای ویژه آموزش برای کودکان اتیسم هست، وارد شوند.

سن پذیرش آنها در این پیش دبستانی و مجموعه‌ها، حداقل 4 سال و حداکثر 10 سال است. طول آموزش حداقل 2 سال و حداکثر 4 سال است. خدماتی که در این مراکز ارائه می‌شود شامل: آموزش مهارتهای اولیه، آموزش موارد آموزشی دوره پیش دبستانی برای طیف اتیسم، آموزش والدین و آموزشهای ویژه است.

 هدف از این دوره ها، حذف رفتارهای زیان بخش و ایجاد تقویت رفتارهای مطلوب، آموزش زبان آموزی، مهارتهای اجتماعی و .... است. در حال حاضر در سطح کشور حدود 150 کودک اوتیسم تحت پوشش طرح آموزشی قرار دارند.

لیست برخی از مدارس اوتیسم:

آیین مهرورزی: تهران _  سعادت آباد _ خیابان علامه جنوبی _ کوچه 30 _ پلاک 32.
تلفن ها: 88684773 – 88694232- 88682780
پویندگان مهر: تهران _ انتهای خیابان اشرفی اصفهانی _ پلاک 6- تلفن: 44857326
مرکز ساماندهی درمان و توانبخشی اختلالات اتیستیک (تهران اوتیسم): تهران_ امیرآباد شمالی_ بالاتر از چهارراه جلال آل احمد_ نبش خیابان 7 _ جنب بانک تجارت_ پلاک 1891_ تلفن: 88010162
مرکز توانبخشی کودکان اوتیسم ندای عصر: تهران _ بزرگراه رسالت_ خیابان بنی هاشم_ میدان بنی هاشم_ 12 متری حافظ شرقی _ پلاک 7- تلفن: 22513891
مرکز به آرا: تهران_ خیابان مطهری_ بین خیابان میرعماد و مفتح _ پلاک 185. طبقه همکف
تلفن: 7788512266
همانطور که اشاره کردیم یکی از مهمترین نشانه‌های طیف اوتیسم، نداشتن تعاملات اجتماعی است. کودکانی که عادی هستند، لبخند می‌زنند، با دیگران بازی می‌کنند اما کودکان طیف اوتیسم در این زمینه ها مشکل دارند. تماس چشمی ندارند، دیر حرف می‌زنند، در بازیهای گروهی شرکت نمی‌کنند، به اسم خود واکنش نشان نمی‌دهند، بیشتر دوست دارند تنها باشند و در برابر عصبانیت یا محبت والدین و دیگران از خود عکس العمل خاصی نشان نمی‌دهند.

کنترل هیجان و احساسات ندارند و این افراد مانند افراد معمولی نمی‌توانند دیگران را درک کنند. مثلا: وقتی مریض می‌شوند شروع به خودزنی، جیغ زدن و گاز گرفتن می‌کنند.یک کودک نرمال قبل از سه سالگی حرف می‌زنند اما تکلم در کودکان طیف اوتیسم با تأخیر انجام می‌شود. آنها معمولا به جای استفاده از زبان گفتاری از اشاره و عکس و .... استفاده می‌کنند. آنها معانی کنایه آمیز، زبان بدن و قدرت صدا را نمی‌توانند تشخیص بدهند. البته اگر آموزش و درمان آنها زود اتفاق بیافتد، یاد می‌گیرند که از زبان گفتاری استفاده کنند.

از جمله علائم دیگر اتیسم علاقه های کم و محدود و رفتارهای تکراری است. رفتارهایی مانند: پریدن، چرخیدن، بال بال زدن، تکان دادن دست، چیدن اشیاء و تکرار حرفها و واژه هاست. اگر کسی نظم آنها را به هم بزند به شدت عصبانی می‌شوند و رفتارهایی مانند: جیغ زدن و گریه کردن از خود نشان می‌دهند. گاهی این رفتارها بصورت اختلال وسواس می‌شود.

کسانیکه طیف اوتیسم هستند نسبت به داده های حسی، واکنشهای غیرمعمولی نشان می‌دهند. مثلا: صدای بوق ماشین آنها را عصبانی می‌کند یا از لمس شدن بدشان می‌آید و نسبت به آن واکنش نشان می‌دهند.

از دیگر نشانه‌های کودکان طیف اوتیسم حساسیت در برابر لباس پوشیدن یا حضور افراد یا نور است. در سن 18 تا 24 ماهگی در کودکان طبیعی است که هر چیزی را به دهانشان ببرند اما این هرزه خواری در کودکان اوتیسم در سنین بالاتر هم دیده می‌شود.

بسیاری از کودکان و افرادی که به بیماری اوتیسم دچار هستند از مشکلات خواب رنج می‌برند. آنها برای به خواب رفتن مشکل دارند و وقتی می‌خوابند مدام بیدار می‌شوند و از طرفی صبح زود از خواب بلند می‌شوند.

آیا اوتیسم یک اختلال ژنتیکی است ؟

احتمال اینکه در خانواده ای که اوتیسم وجود داردافراد دیگرخانواده این بیماری را بگیرند بالاتر است .
این واقعیت نوعی شاهد برای ارثی بودن این بیماری می باشد.شما از والدین خود ژن هایی به ارث می برید که ازطریقDNA به شما انتقال پیدا می کند.

معمولا کودکان مبتلا به اوتیسم از نقصهای ژنتیکی مانند: سندروم ایکس شکننده، سندروم آنجلمن، اختلال کروموزومی بخصوص اختلال کروموزوم 15 رنج می‌برند و رشد مغزی آنها دچار مشکل است.

در افراد مبتلا به اوتیسم مشکلات گوارشی چون: یبوست، التهابات روده، اسهال مزمن و ... دیده می‌شود که دردهای ناشی از آنها، علائم و مشکلات دیگر اوتیسم را افزایش می‌دهد.

اگر مشکوک به بیماری اتیسم در کودکانتان هستید و می‌خواهید در خانه او را مورد ارزیابی قرار دهید، بهتر است به نشانه‌های زیر توجه نمایید:
•اسباب بازیهای مختلف را در اختیارش بگذارید و ببینید آیا تمایل به بازی کردن با آنها را دارد یا خیر. کودکان طیف اتیسم تمایل به بازیهای غیرعادی با اسباب بازی دارند.
•توجه کودک را به اشیاء در محیط ارزیابی کنید
•با کودکانی که تا حدودی کلام دارند، بازیهای کلامی بکنید و ببینید که چقدر به آن پاسخ می‌دهند.
•با بازیهایی مثل: دالی موشک یا دست به دست کردن توپ ببینید آیا ارتباط برقرار می‌کنند و حاضر به ادامه بازی خواهند بود.
•سهوا خود را به درد بزنید و ببینید که کودک شما با احساس شما همدردی می‌کند یا کنجکاو می‌شود که بداند چه اتفاقی برای شما افتاده است؟
•با اسباب بازیهای شبیه به وسایل منزل ببینید چقدر بازی می‌کند.
•کودکان طیف اوتیسم از فهم اینکه باید از بزرگتر خود تقلید کنند عاجز هستند مثلا: جورچین یا پازل را به راحتی درست می‌کنند اما اگر شما دو مکعب را روی هم بگذارید و از او بخواهید که مثل شما عمل کند، نمی‌تواند آن کار را انجام دهد.

سندروم اوتیسم از طریق تاریخچه رشدی و مشاهده رفتار کودک قابل تشخیص است. کودکان دارای اوتیسم مراحل رشدی را طی می‌کنند اما نسبت به کودکان معمولی با تأخیر است. 

رشد کودکان دارای اوتیسم ممکن است خارج از سیر طبیعی باشد. کودک اوتیسم ممکن است مهارت های عادی را کسب کند اما پشت سرهم و مرتب نیست.

 برخی از این کوددکان زودتر از زمانی که باید، کاری را یاد گرفته و انجام می‌دهند. نمی‌توان گفت که آنها کودکان باهوشی هستند بلکه مهارت آنها مخصوص به یک محدوده و حوزه خاص است.

کودکان اوتیسم در تعاملات اجتماعی و عاطفی اصلا شرکت نمی‌کنند حتی اگر یک لحظه ارتباط چشمی برقرار کنند سریع به درون دنیای خود فرو می‌روند.

آنها از تماس چشمی گریزان هستند و  وقتی کسی در میدان دید آنها قرار می‌گیرد، روی خود را برمی‌گردانند.
در آنها ارتباط و تماس چشمی به صورت یک طرفه وجود دارد. آنها در برقراری و توجه مشترک هم دچار مشکل هستند.

 یعنی همزمان با کسی به شئی نگاه کنند آنها نمی‌توانند به وسیله مورد نظرشان اشاره کنند و بعد به مخاطبشان اشاره کنند و ببینند منظور او را فهمیده است یا نه.

کودکان اوتیسم از تماس نزدیک مثل بغل شدن یا لمس شدن خیلی خوششان نمی‌آید. البته برخی از آنها برعکس هستند و بیش از حد به دیگران نزدیک می‌شوند که شاید علت آن یک حالت هیجانی باشد. نزدیکی آنها به افراد برای ابراز محبت نیست بلکه بدلیل عدم آگاهی از فضای شخصی می‌باشد.

افراد دارای اوتیسم در مهارتهای فردی دچار مشکل هستند. آنها در جمعهای شلوغ معمولا داخل اتاق رفته و تنهایی بازی می‌کنند. این بچه‌ها اهمیتی به پیوستن به گروه نمی‌دهند و ترجیح می‌دهند بصورت انفرادی بازی کنند. دوست یابی و حفظ آن برایشان بسیار سخت است. رفتار تکراری در کودکان اوتیسم بسیار زیاد است. 

آنها گاهی یک رفتار را بارها و بارها تکرار می‌کنند که به آن درجاماندگی می‌گویند. آنها چون معنای وقایع روزمره را درک نمی‌کنند بر عادات خود تکیه می‌کنند. 

انجام رفتارهای تکراری به کودکان طیف اوتیسم آرامش می‌دهد. باید بدانیم که در مقابل این رفتارها باید صبوری کنیم در غیر اینصورت رفتارش را تشدید می‌کنیم چون او برای کسب آرامش نیاز به تکرار دارد.

کودکان اوتیسم درچار رفتارهای خودتحریکی هستند که برای آنها نقش آرام کنندگی دارد. رفتارهایی مثل:
بال بال زدن، پیچ و تاب انگشتان، روی انگشتان پا راه رفتن، دور اتاق یا فرش دویدن و جلو و عقب رفتن.

کودکان طیف اتیسم در پردازشهای حسی و حرکتی بسیار ضعیف هستند. آنها داده‌های حسی را مانند دیگران درک نمی‌کنند ممکن است یک محرک برای یک کودک معمولی بی‌ضرر باشد ولی برای کودک اوتیسم آزاردهنده است و بالعکس.

کودکان اوتیسم در برابر صداها واکنش های متفاوتی نشان می‌دهند. گاهی صدای فریاد را انگار نمی‌شنوند و گاهی صدای وزوز یک مگس را بخوبی می‌شنوند. معمولا آنها به جاهای پرهیاهو و شلوغ حساس بوده و واکنش شدید از خود نشان می‌دهند.

در مورد بینایی این کودکان باید گفت که آنها اغلب نگاهشان به سمت محرکهای تکرارشونده می‌رود. از طرفی ممکن است درگیر خودتحریکی بینایی هم بشوند.

یکی از دغدغه های مهم والدین برای این کودکان، آموزش آنها است. تعیین یک روش آموزشی برای کودکان طیف اوتیسم یک چالش بزرگ است. اما معمولا چند روش عمومی به کار گرفته می‌شود که در موفقیت کودکان مبتلا به اوتیسم مؤثر است.
این روشها با توجه به مشخصات مبتلایان اوتیسم اعم از تفاوت در ارتباط، مهارتهای اجتماعی، رفتارها و مشکلات مربوط به حواس پنجگانه تدوین شده‌اند.

در اینجا روش های مختلف در زمینه ارتباط را بررسی می‌کنیم. باید در نظر داشته باشیم که کودکان مبتلا به اوتیسم می‌توانند آموزش ببینند. آنها همانند همکلاسیهای سالمشان نباید ارزش گذاری شوند. توانایی و رشد آنها باید نسبت به خودشان سنجیده شود.

به این کودکان نباید دستورات شفاهی طولانی داد یا برای آنها سخنرانی کرد. این کودکان چون برای تحلیل دنباله‌ها مشکل دارند با این مشکل گیج می‌شوند. مخصوصا اگر حالت شفاهی داشته باشد. اگر کودک توان خواندن و نوشتن دارد دستورالعمل ها را با تصویر برای آنها بنویسید.

چگونه کودک دارای اوتیسم را به آموزش علاقه مند کنیم؟

از چیزهایی که به آن علاقمند است برای یادگیری در حین آموزش استفاده کنید. برای کودکان اوتیسم دوستان و همکلاسیهایشان را بعنوان الگو قرار دهید. 

این کودکان معمولا مشکلات هماهنگ کردن احساسات، محرک و .... را دارند. آنها متوجه نمی‌شوند که چرا مردم اینگونه احساس می‌کنند. اگر تفاوت های جزئی رفتارهای اجتماعی صریح و روشن بیان شود تا حدودی مشکل آنان حل خواهد شد.

معمولا بسیاری از آنها توانایی آموزش و یادگیری رفتارهای مناسب را دارند فقط تکنیکها باید برای آنها بصورت شفاف بیان شود.

تدریس و کار با طیف اوتیسم: سخت(ظریف و پیچیده)، خواهان حوصله و خلاقیت، محبت و اعتماد، صبوری و آرامش است. کار با این بچه ها سخت است و از ظرافت و پیچیدگی خاصی برخوردار است. 

کسانیکه با این افراد می خواهند کار بکنند باید توانمندیهای ویژه ای داشته باشند و ویژگیهای خاص این بچه ها را بدانند.

اولین چیزی که هست این است که باید در کار با بچه های اوتیسم صبر و حوصله و خلاقیت زیادی داشته باشیم.

درباره این بچه ها باید محبت و اعتماد به نفس داشته باشیم و با صبوری و آرامش کارهایمان را انجام دهیم.
هر دانش آموز اوتیسم دوست دارد که قبل از هر ارزیابی این مسائل در مورد او دانسته شود:
من یک کودکم، بخشی از وجودم اوتیسم است نه همه وجودم مثل کودکی که چاق است
درک من از محیط اطراف با شما فرق دارد
نمی توانم و نمی خواهم دو مفهوم متفاوت است
من کلمات را با معنی خودشان می فهمم و کنایه و استعاره را متوجه نمی شوم
من سعی دارم با تمام وجودم با شما ارتباط برقرار کنم
توجه و نگاه صورت به صورت در آموزش
به جای تمرکز بر آنچه نمی توانم بر توانایی هایم توجه کنید
در روابط اجتماعی به من کمک کنید
من حالات مختلف صورت را نمی فهمم
آنچه را که از من می خواهید حتما به من نشان دهید
یکسری از باورها هست که در آموزش و کار با اوتیسم خیلی به ما کمک می کند و باعث می شود ما توانمندتر و قدرتمندتر عمل کنیم از جمله آنها این است که ما بپذیریم که دانش آموز ما که دارای ویژگی های اوتیسم است یک دانش آموز است، یک دانش آموز مثل همه دانش آموزان دیگر، 

اما با ویژگی ها و علائم اتستیک و این نشان دهنده این است که من بپذیرم او یک دانش آموز مثل یک دانش آموزی که از سمعک استفاده می کند ولی یک بچه و یک دانش آموز است مثل یک دانش آموزی که از عینک استفاده می کند اما او هم یک دانش آموز است و یک آیتم خاص را در موردش باید بپذیریم  و اینکه ممکن است از عینک یا سمعک استفاده کند این دانش آموز هم همینطور است و ما باید بپذیریم که یک دانش آموز و یک بچه است و ما با علائم و ویژگی های اوتیسم است.

یکی از چیزهایی که ما را در این معقوله کمک می کند این است که بپذیریم که این بچه ها در درک محیط متفاوت عمل می کنند و با بقیه آدم ها فرق دارند.

آنها در درک صداها، مزه ها، اشکال و نور، لمس و احساس متفاوت از بچه های دیگر عمل می‌کنند و متفاوت از افراد دیگر عمل می کنند. و ما باید این موضوع را در مورشان بدانیم و مراعات آنها را بکنیم.

این باعث می‌شود که وقتی که ما می‌خواهیم با این بچه ها در جاهای عمومی باشیم دچار چالش بشوند. این بچه ها و ما را دچار مشکلاتی بکنند و حاضر نشوند در جای شلوغ بیایند. نمی‌خواهند در مکان خرید باشند نمی‌خواهند که سوار اتوبوس یا مترو شوند بخاطر این مشکلاتی که گفته شد و این سختی ها را برایشان بوجود می‌آورد.

آیتم بعدی که خیلی در مورد این بچه ها به ما کمک می کند پذیرش این موضوع است که نمی‌توانم با نمی‌خواهم دو تا موضوع جدا از هم هستند. بچه ای که نمی‌تواند کاری را انجام دهد فرق دارد با بچه ای که توانمندی انجام کار دارد ولی نمی‌خواهد انجام دهد.

بنابراین درباره بچه های اوتیسمی باید به این موضوع توجه کنیم که این بچه ها نمی‌توانند برخی از کارها را انجام دهند اگر این موضوع را بپذیریم در کار با این بچه ها کمی راحت تر عمل می‌کنیم.

این بچه ها در درک معنی کلمات همان کلمه را و همان ظاهر کلمه را درک می‌کنند و معنی استعاره و کنایه و یا اینکه ضرب المثل را درک نمی‌کنند بخاطر همین است که ما در مفاهیم انتزاعی و آموزش آنها دچار چالش می‌شویم و سختی هایی را در کارمان باهاش روبرو می شویم پس باید در نظر داشت اگر قرار است روی این مفاهیم با این بچه ها کار کنیم به این موضوع توجه کنیم که دانش آموز اوتیسم ظاهر معنی کلمه را دریافت می‌کند و خیلی مفهوم که در ذهن من هست را این بچه درک نمی‌کند و باید در این زمینه یاری و کمکش کنیم.
این بچه سعی می‌کند با تمام توانش با من ارتباط برقرار کند و من باید این موضوع را خوب درک کنم مثلا: وقتی

خسته است نمی تواند بگوید خسته ام ولی با تنش با زبان بدن، با گریه و با حرکات ریشه ای و رفتارهای نامتعارفی که انجام می‌دهد که عادی نیست می خواهد با من ارتباط بگیرد و می‌خواهد به من بفهماند که مشکلی دارد می‌خواهد به من بفهماند که جایی از بدنش درد می کند و چیزی باعث آزارش می‌شود ولی چون نمی‌تواند آن را بیان کند پس شروع می‌کند به رفتارهای عجیب انجام دادن و اینطور می‌خواهد خودش را به من نشان دهد و در مورد مشکلش با من ارتباط برقرار کند.

در مورد کار با این بچه ها و فرمانپذیر کردن این بچه ها باید گفت اگر ما یک دستوری یا آموزشی را به این بچه بدهیم و او از ما فاصله داشته باشد و دور باشد و یا صورتش به سمت ما نباشد نمی‌تواند آن چیزی که به او گفته‌ایم را درک کند و اجرا کند و آن یک موضوع سخت برایش خواهد بود.

 گفتار ما برایش مثل بخار در هوا پخش می‌شود و اثرش از بین می‌رود و دیگر دیده نمی‌شود. پس وقتی می‌خواهیم با این بچه ها کار کنیم و آموزشی را برایشان داشته باشیم باید صورت بچه را به سمت خودمان بگیریم و توجهش را بگیریم و بعد از آن آموزش را انجام دهیم و آن چیزی را که می‌خواهیم به مرحله اجرا و عمل برسانیم در غیر اینصورت این بچه خواسته ما را درک نمی‌کند و ما فکر می‌کنیم که او نمی خواهد همکاری کند و آموزش را بپذیرد و اینکه آموزش در مورد او عمل نمی کند.

بحران های عصبی

علت بحران های عصبی این بچه ها را باید پیدا کنیم. چرا یک بچه جیغ می زند یا بهم می ریزد؟ چرا یک بچه به جای اینکه حرف بزند شروع به جیغ و داد می کند؟ حتما باید این علت را پیدا کنیم و بدانیم کی، چرا، چه موقع، این اتفاق می افتد؟ با یادداشت کردن و مشخص کردن ویژگی هایی که در آن حوالی اتفاق افتاده خیلی اطلاعات بدست می‌آوریم و خیلی می توانیم به او کمک کنیم. کار سخت و پیچیده ای هست اما می شود که این کار را انجام داد.

موضوع بعدی که خیلی کمک می کند این است که بچه‌های طیف اوتیسم بدون قید و شرط دوست داشته باشیم و بپذیریمشان و کارمان را با آنها شروع کنیم. نباید بگوییم ایکاش این بچه این توانایی را داشت یا به این توانایی رسیده بود یا کاش شبیه بچه دیگری بود و .... اینها همه آسیب هایی هستند که باعث می‌شود ما دچار چالش شویم و شرایط برایمان سخت شود.

 ولی اگر بچه را با تمام ویژگیهایش بپذیریم و دوستش داشته باشیم می‌توانیم با او کار را شروع کرده و ادامه دهیم که می‌تواند کار دوست داشتنی باشد و به ما انگیزه و علاقه دهد در کار با این بچه ها.

افراد اوتیسم از لحاظ هوش به چنددسته تقسیم می شوند؟

1.هوش معمولی
2.با درجاتی از ناتوانی ذهنی
در تعریف اوتیسم در آخرین اطلاعاتی که از منابع اطلاعاتی معتبر بدست می آید اینطور برمی آید که دانش آموزان اوتیسم و کلا افراداوتیسم تعریفی که در موردشان شده است تغییراتی در آن بوجود آمده است.

 در کتابهای DSM4 و  DSM5حدودا 20 سال با هم فاصله زمانی دارند که در این 20 سال تغییراتی اتفاق افتاده که تعریف کتاب ازاوتیسم و افرادی با ویژگی های اوتیسم تغییر کرده و آنچه که در این تألیف خیلی مهم است و خیلی به چشم می‌آید و قابل اهمیت است این هست که این بچه ها، دارای اختلال در برقراری ارتباط و روابط اجتماعی هستند.

 و دومین موضوعی که خیلی به چشم می آید الگوی رفتاری و علائق و فعالیتهای محدود، مکرر و کلیشه‌ای در این بچه ها دیده می شود.

 در این تعریف ها اوتیسم را یک نابهنجاری عنوان کرده‌اند که در اعصاب است و باعث می شود عملکرد مغز دچار اختلال شود و این باعث می‌شود که یک فرد اوتیسم رفتارها، عملکرد و بازخوردهایی را داشته باشد متفاوت از افراد عادی در جامعه هستند.

 افراد اوتیسم ترکیبهای ویژه ای از ویژگی ها دارند. یکسری آیتم ها عنوان شده به عنوان ویژگی این افراد و هر فرد اوتیسم ممکن است تعدادی از این علامت ها را داشته باشد و یا اینکه ممکن است تعداد کم یا تعداد بیشتری از این علامتها را دارا باشند. 

اما آنچه که قابل توجه است این است که علیرغم اینکه این بچه ها دارای ویژگیهای مشترکی هستند در کنار این ویژگیهای مشترک تفاوتهایی هم با هم دارند که باعث می شود ما به توانایی های فردی افراد اتیسم هم توجه کنیم و باعث می شود این دانش آموزاوتیسم با دانش آموزاوتیسم دیگر بسیار متفاوت باشد

 و ما نمی‌توانیم بگوییم که راهکارهای مشترکی برای کار با این بچه ها باید داشته باشیم و این می‌طلبد که فردی که کار اوتیسم را انجام می‌دهد از صبوری و خلاقیت و تمرکز و توجه بیشتری برخوردار باشد تا بتواند با توجه به این تفاوتها در نشانه‌های اوتیسم با آنها بتواند کار انجام دهد.
افراد اوتیسم تعداد کمی از آنها دارای هوش عادی هستند اما درصد بالایی از آنها دارای درجاتی از ناتوانائی ذهنی هستند.

 این درجاتی از ناتوانائی ذهنی بیشتر در مشکلات گفتاری آنها دیده می شود، در جائیکه بچه‌های اوتیسم می‌خواهند صحبت کنند و درک زبانی داشته باشند این بسیار خودش را نشان می‌دهد.

 مشکل در گفتار حتی در افرادی از اوتیسم که گفتار و کلام دارند باز می‌بینیم که این افراد دچار چالش هایی در حرف زدن هستند و حرف زدن آنها نامناسب است و عملکردشان در برقراری ارتباط دچار مشکلاتی است و ارتباط آنها را دچار محدویت می‌کند این بچه ها در تمرکز و توجه دچار مشکلات و چالش های زیادی هستند نسبت به تغییر از خود واکنش نشان می‌دهند. 

بخاطر همین در آموزش این بچه ها سختی های بسیار زیادی وجود دارد.  این دانش آموزان درک متفاوتی از محرک های حسی دارند و این باعث می‌شود که واکنشهای متفاوتی را از خودشان نشان بدهند. این درک متفاوت باعث می شود که این بچه ها مدام سرشان را بچرخانند، خودشان را بچرخانند، دستش را تکان دهد یا حرکات تکراری داشته باشد.

یادگیری

بهترین کار تغییر شرایط محیط و انطباق آنها است
اختلال در توجه به اطلاعات و نشانه‌های مربوط به موضوع
اختلال در مقوله زبان
اشکال در درک مفاهیم و استدلال
اشکال در درک مفاهیم اجتماعی
ناتوانایی در برنامه ریزی و حل مشکلات

نقاط قوت

درک بصری و حافظه قویشان
ساده کردن استفاده از حافظه در حفظ اطلاعات
اختلال در توجه به اطلاعات و نشانه‌های مرتبط با موضوع به ما کمک می کند که بدانیم این بچه ها به چه چیزهایی توجه می‌کنند و چه چیزهایی برایشان اهمیت دارد. و این کمک می کند که علائق و انگیزه های آنها را پیدا کنیم و در آموزش از این موضوع استفاده کنیم و انگیزه آنها را در مراحل آموزشی بالا ببریم

یکی دیگر از چیزهایی که در مقوله آموزش یاری رسان ما است، درک این موضوع است که این بچه ها در مقوله زبان دچار اختلال هستند. پس باید با آنها وقتی داریم ارتباط برقرار می کنیم شمرده صحبت کنیم، واضح صحبت بکنیم، ساده و روان صحبت کنیم. همزمان با آن، آموزش عینی را برای این بچه ها باید داشته باشیم این خیلی به این بچه ها کمک می‌کند اینها خیلی مهم است و کمک می‌کند که بچه ها وقتی یک چیزی را می‌بینند راحت‌تر درکش کنند و مراحل آموزشی کامل شود.

این دانش آموزان در برنامه نویسی، برنامه ریزی و حل مشکل دچار مشکل هستند. یعنی ما وقتی به مراحل آموزشی توجه می‌کنیم می‌بینیم که دانش آموز ریاضی را خوب یاد گرفته جمع و ضرب را بلد است اما وقتی می‌خواهیم به مرحله حل مسئله برسیم دچار چالش می‌شود

چون این بچه نمی‌تواند این مرحله از آموزش را کامل کند. پس باید حل مسئله را و برنامه ریزی را برایش ریز کنیم برنامه‌های کوچک برایش درست کنیم و مرحله به مرحله جلو رویم تا بتوانیم به موفقیت و آنچه که هدفمان است برسیم.

توجه به نقطه قوت این بچه ها در آموزش خیلی به ما کمک می کند یعنی همیشه آموزش را از جایی شروع کنیم که نقطه قوت این بچه ها است و با ایجاد انگیزه در اینکه آفرین شما بلدی شما می‌توانی وارد مراحل بعدی از آموزش بشویم و مراحل بعدی را کامل کنیم.

لیست برخی از مراکزاوتیسم:

https://www.sbu.ac.ir/Res/FRI/Pages
https://autism-clinic.com/
https://irautism.org/
http://vrf.ir/index.aspx?pageid=553&p=1